Od Donbasu przez Naddniestrze, Abchazję i Osetię Południową aż po GĂłrski Karabach. Mieszkańcy postsowieckich państw nieuznawanych od ponad ćwierć wieku padają ofiarą wielkiej mocarstwowej polityki. Tomasz Grzywaczewski wyruszył w podrĂłż po tych widmowych republikach. Opisał procesy historyczne i wielką politykę. Wyjeżdżając do GĂłrskiego Karabachu w 2015 roku, nie przypuszczał, że już w rok pĂłźniej dojdzie tam do niespotykanej od dwĂłch dekad eskalacji konfliktu. Będąc zimą 2015 roku na froncie pod Donieckiem, nie podejrzewał, że obserwuje pierwszy akt długotrwałej uśpionej wojny. Widział natomiast, jak w cieniu nieustających konfliktĂłw toczy się codzienne życie. Ta książka to osobiste historie tych, ktĂłrzy ćwierć wieku po upadku sowieckiego imperium marzą o normalności, o posiadaniu paszportĂłw, ktĂłre pozwolą im swobodnie podrĂłżować, o walucie, ktĂłra ma jakąś wartość, i o reprezentacjach startujących w mistrzostwach i igrzyskach na takich samych prawach jak inni - pod własnymi barwami. A przede wszystkim marzą o pokoju.

Tu nie ma prostych historii i prostych odpowiedzi na trudne pytania. Tu zawsze żyje się niepewnie, coś każe siedzieć na walizkach i spać z otwartymi oczami. To miejsce dobre dla przemytnikĂłw, uciekinierĂłw i starcĂłw. Chociaż tej granicy od dawna już nie ma, życie nadal toczy się przygranicznym rytmem. Granica ciągle tkwi w głowach i we wspomnieniach - zarĂłwno tych, ktĂłrzy nie dali się wypędzić, jak i tych, ktĂłrych dawno wypędzono.

Wymazana granica Tomasza Grzywaczewskiego to reporterska wyprawa wzdłuż granic II RP - od Kaszub, przez Wielkopolskę, Śląsk, Bieszczady, po Kresy Wschodnie, Mazury i Pomorze. Autor odnajduje ostatnich pamiętających przedwojenne granice i ich znikanie - nad Bałtykiem, na Śląsku Cieszyńskim, w wioskach Bojkowszczyzny, wysiedleńcĂłw z akcji "Wisła", ocalonych z rzezi na Wołyniu, mieszkańcĂłw dawnych rubieży Polski na Huculszczyźnie, Pokuciu, Polesiu, nad Dźwiną i na krańcach Litwy. Opowieść o tym, jak dziś żyje się przy nieistniejącej granicy, snują także nieliczni dobrowolni strażnicy pamięci oraz młodzi, ktĂłrzy pragną żyć jak w XXI wieku przystało, ale ktĂłrym brzemię pogranicza na to nie pozwala.